خواب رفتن دست وپا

علت خواب رفتن گزگز بی حسی و مور مور شدن دست وپا ودرمان آن

گزگز، خواب رفتن و بی حسی دست وپا ضعف رفتن ساق پا و علامتی بسیار رایج و آزار دهنده است که گاهی اوقات بی خطر و موقتی است و برای مثال درد مچ دست می تواند ناشی از این باشد که هنگام خواب رفتن دستتان را زیر سرتان گذاشته اید و در نتیجه به عصب های دست فشار وارد شده است یا این که دراثر مدت طولانی پا روی پا انداختن اعصاب پا تحت فشار قرار گرفته اند. یا در مواردی مانند کیست مچ دست به صورت مزمن شاهد علائم ذیل خواهید بود. پاگی دیسک گردن موجب بروز درد در گردن انتشار درد به بازو درد شانه گزگز و بی حسی بازو ودست می شود.

 

با این حال گزگز پاویا دست بسیاری موارد شدید دوره ای یا مزمن و گاه همراه با علائمی چون دردخارش، بی حسی وتحلیل عضلات است. گزگز و خواب رفتن دست وپا در چنین حالت هایی نشانه آسیبی عصبی است که می تواند پی آمد علل گوناگونی چون ضربه دیدن یا صدمه های فشاری مکرر، بیماری های سیستمیک مانند دیابت قرار در معرض مواد سمی و عفونت های ویروسی یا باکتریایی باشد.

 

گزگز خواب رفتن و بی حسی دست و پا جزء  علائم شایعی است که در مراجعه کنندگان مشاهده می شود. احساس گزگز و بی حسی ممکن است همزمان در دست ها و پاها باشد و یا ممکن است فقط در دست ها یا پاهای شخص حس شود. در هر کدام از این موارد علل ممکن متفاوت هستند . گاهی علت گزگز و خواب رفتگی بخصوص در ناحیه صورت بازوو پا ممکن است سکته مغزی باشد که موردی اورژانسی تلقی می شود. دراین مقاله به بررسی دلایل بروز هر کدام ازاین حالت ها پرداخته شده است لازم است در صورت احساس خواب رفتگی گزگز و سوزش شدن دست ویا پا حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا پس از تشخیص دقیق علت بروز این نشانه ها نسبت به درمان به موقع آن اقدام کند.

علت ها ودلایل

شایعترین علت گزگز دست و پا علل غیر ارگنیک و بیشتر اضطراب و نگرانی است ولی باید علل ارگانیک گزگز دست و پا ابتدا بررسی شوند و در صورت نبود شواهد کافی دال بر علل دیگر استرس را بعنوان عامل اصلی در نظر گرفته و درمان کرد. استرس با افزایش ترشحهورمون نوراپی نفرین باعث ایجاد علائم خواب رفتگی گزگز و مورمور می شود. جالب است بدانیم که گزگز ناشی از اضطرااب و نگرانی در هر قسممت از بدن مانند صورت دست و پا شکم پشت و یا کل بدن ممکن است بروز کند. 

علل ارگانیک گزگز و خواب رفتگی دست وپا:

علل تغذی ای و علل متفرقه:
افزایش چربی و کلسترول
کاهش ویتامین ها مانند ویتامین گروه BوDوE
کاهش الکترولیتها مانند کلسیم منیزیوم روی
افزایش قتد
افزایش اوره و متابولیتها
مسمومیت با نیکوتین سیگار
ورزش نکردن یا کم خوابی
اختلال هورمونها مانند هورمون تیروئید و انسولین و استروژن

نوروپاتی محیطی:

منظور از نوروپاتی محیطیاختلال های تاثیر گذار بر عصب های خارج از مغز ونخاع است.آسیب دیدگی فیبر های حرگتی نیز بیحسی گزگز سوزش درد یا ضعف دست وپا یا سوزن سوزن زانو را به دنبال خواهد داشت.
شماری از علت های نوروپاتی محیطی علت خواب رفتن دست وپا همراه با گزگز یا بی حسی دست یا پا عبارتند از:
1- نوروپاتی محیطی دیابتی ( در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 یا 2)
2- نوروپاتی الکلی : نوشیدن مشروبات الکلی به مقدار زیاد و برای مدت طولانیی
3- روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید): بیماری سیستمیک همراه با تورم وداغ شدن مفاصل دست و یا پا، خشکی و گرفتگی صبحگاهی و بی حسی
4- کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک (فولات)
5- اورمی( پی آمد از کار افتادگی کلیه)
6- بیماری لیم( نوع منتشر)
7- هپاتیتC
8- پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن(CIDP)
0- آمیلوئیدوز

یکی از این اختلال ها ام اس یا فلج چندگانه است که باعث بی حسی و گزگزدست و پا و قسمت های مختلف بدن می شود که البته این علامت به ندرت دارای الگویی متقارن است. اختلال دیگر سکته مغزی است که با بی حسی ناگهانی یک سمت بدن برای مثال دست وپای چپ همراه است.
اختلال های گردش خون:
شماری از علل بروز اختلال در گردش خون که باعث گزگز بین انگشتان پایا بی حسی دست و یا پا می شود عبارتند از:
1- بیماری عروقی محیطی: تنگ شدن شریان ها به دلیل رسوب کلسیم(تصلیب شرایین یا آترواسکلروز)
2- بیماری برگر: این بیماری معمولا در مردان سیگاری 20 تا 40 ساله بروز می یابد و موجب درد بی حسی و گزگز شدن دست و پا بیمار و سوزن سوزن شدن پا میشود؛ علائم در اثر ورزش و فعالیت آغاز با استراحت کردن برطرف میشود.
3- یخ زدگی و سرما زدگی
4 سکته مغزی
اختلال نخاعی:
اختلال های نخاعی یا ستون فقرات (ستون مهره ها) که باعث بیحسی و گزگز دست ویا پا می شود عبارتند از:
1 - صدمه دیدن نخاع
2- تومور نخاعی
3- سیرنگومیلی: وجود کیست (سیرینکس) درنخاع
4- کیست عنکبوتی نخاعی: وجود کیست حاوی مایع مغزی - نخاعی اطراف نخاع
مسمومیت : مسمومیت های زیر باعث گزگز دست و پا می شود:
1- مسمومیت با ماهی یا صذدف
2- مسمومیت با سم آرسنیک

علل بی حسی و گزگز انگشتان پا

انداختن پاها روی یکدیگر در زمان نشستن: روی هم انداختن پاها هنگام نشستن، نشستن روی پا، چمباتمه زدن یا نشستن طولانی مدت یا گذاشتن کیف پول در جیب عقب گاهی باعث وارد شدن فشار به شریان ها یا عصب های پا می شود ودرنتیجه باعث گزگز وخواب رفتگی و مور مور شدن دست و پا می شود.
فتق دیسک کمر: بیرون زدگی یا فتق دیسک مهره های کمر، عموما بین مهره های چهارم و پنجم کمر( دیسک بین مهره ای L4 L5 ) یا بین مهره پنجم کمر و مهره اول خاجی( دیسک بین مهره ای -S1 L5) به ریشه های عصب سیاتیک فشار می آورد. بیماری فرسایشی دیسک (DDD) یکی از علل رایج بروز فتق دیسک است. فتق دیسک کمر می تواند تدریجی یا ناگهانی باشدوغالبا پس از بلند کردن جسمی سنگین از روی زمین رخ می دهد . علائم فتق دیسک کمری بسته به اینکه فتق دیسک در کجا اتفاق می افتد، متفاوت است. طیف وسیعی از درمان های غیر جراحی وجود دارند که می توانند در درمان سیاتیک موثر بوده و اکثر انواع فتق دیسک تسکین دهند.
تنگ شدن مجرای نخاعی: این عارضه گاهی ارثی است، اما معمولا پیآمد رشد بیش از انددازه استخوان مهره در اثر افزایش سن است.
سرماخوردگی مهره یا اسپوندیلولستزی: در عارضه سرماخوردگی مهره مهره ستون فقرات به سمتی ( معمولا روبه جلو) میلغزد. این اختلال گاهی مادرزادی است و گاهی از تخریب وفرسایش مرتبط با افزایش سن وارد شدن ضربه یا آسیب پس از عمل جراحی نشات می گیرد.نخست به منظور کمک به التیام شکستگی انجام فعالیت های ورزشی باید متوقف شوند. اولین درمان سرماخوردگی مهره کمر ممکن است شامل دارو،ااستراحت، ورزش درمانی، انجام تمرینات،آب درمانی استفاده از کمر بند طبی ومدیریت درد باشد.

سندرم پیریفورمیس: گرفتگی و اسپاسم عضله پیرفورمیس واقع در بخش پایینی ستون فقرات باعث فشردگی عصب سیاتیک و در نتیجه کمر درد می شود.
عفونت و تومور نخاعی: تومور های موجود در نخاع یا ستون فقرات و التهاب ناشی از عفونت هایی مانند سل نخاعی به عصب سیاتیک فشار می آورد و موجب بروز عارضه سیاتیک و کمر درد می شود.

بارداری: رحم در دوران بارداری، به ویژه در زمان دراز کشیدن یا راه رفتن گاهی به عصب سیاتیک فشار وارد می کند ودرنتیجه مادر دچار کمر درد وگزگز یک یا هردو پا میوشد. بیرون زدگی یافتق دیسک کمر نیز یکی از علل رایج به شمار می رود در زمان بارداری افراد باید بسیار مراقب سلامت خود باشند تا دچار درد از قبیل : درد سیاتیک ورم پا دربارداری و موارد دیگر نشوند.
بی حسی پا پی از جراحی: بیمار گاهی پس از جراحی فیوژن (الحاق یا خشک کردن) مهره های کمر دچار درد وبیحسی پا می شود.
سندرم تونل تارس:این عارضه از فشردگی عصب درشت نی خلفی قرار گرفته در امتداد داخل مچ ناشی می شود. راه رفتن طولانی مدت یا پوشیدن کفش نو صدمه دیدن تورم تاندون ها دربیماری های روماتیسم مفصلی و... از عللبروز این عارضه به شمار می رود وعلائم آن عبارتند است از: پادرد، بی حسی، گزگز یا سوزش کف پا یا اطراف مچ که در اثر ایستادن یا راه رفتن تشدید می شود وتاحدی دراثر استراحت کردن بهبود می یابد.
سندرم پای بی قرار( RLS) : این سندرم اختلالی عصبی با دلیل نامشخص است که بیمار به موجب آن تمایلی غیر قابل مقاومت به تکان دادن پا حس می کند. آهسته حرکت کردن، کشیدن پا، احساس خارش یا کشیدگی در پا از علائم این عارضه هستند که در زمان استراحت کردن تشدید می شوند ودر نتیجه حرکت دادن پابه طور کامل یا جزیی از بین می رود.

علل بی حسی و گزگز دست

فشار روی دست: وارد شدن فشار به رگ ها یا عصب های دست که باعث بی حسی گزگز یافلج موقت دست می شود می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
. قرار دادن دست زیر سرهنگام خوابیدن
. انداختن دست پشت صندلی هنگام نشستن
. بستن بند( ساعت دستبندو.....) دوور دست یا حمل کیف و کوله پشتی
. باد کردن مچ دست در زمان اندازه گیری فشارخون
بالا بردن دست بالاتر از قلب: نگه داشتن دستها در سطح بالای قلب در زمان کار یا خوابیدن باعث می شود تا خون کافی به دست نرسد و یا بیحسی گزگز یافلج موقت دست به مدت چند دقیقه مواجه شوید.
سندرم دیسک گردن:بیماری دیسک فرسایشی یا صدمه هایی مانند کشش بیش از اندازه در اثر بروز سانحه راننگی (حرکت سریع سربه سمت عقب) بیرون زدگی یافتق دیسک گردن را به دنبال دارد. که به نوبه خود موجب وارد شدن فشار به عصب های نخاعی گردن و در نتیجه گزگز دست میشود.
اسپوندیلوز گردن:این عارضه بدشکلی مرتبط باسن مهره های گردن است. دیسک ها یا مهره های تغییر شکل داده به نخاع عصب های بالای بازو یا آرنج یا مچ می رود که به نوبه خود به گزگز دست و بازو منجر میشود.
آسیب دیدگی:بسیاری از آسیب دیدگی های دست و گردن باعث ضعف عضلع اختلال نفصل و فشردگی عصب های بالای بازو یا مچ می رود که به نوبه که به نوبه به گزگز دست و بازومنجر می شود.
سندرم تونل کارپ(CTS) : این سندرم یکی از عارضه های دردناک دست انگشتان و مچ دست است که از استفاده مکرراز مچ دست یا ورم بافت های مچ دست ناشی می شود. وباعث فشردگی عصب میانی می شود سندرم تونل کارپ یکی از مشکلات رایج کارگران خط مونتاژ کاربران رایانه موسیقی دانها مکانیک ها و تنیس بازان است..
کیست گانگلیون:این کیست برجستگی نرمی است که معمولا در پشت دست برخی افراد 20 تا40 ساله ایجاد می شود. این کیست کیسه غیر سرطانس پر از مایعس که به دلیل ناشناخته روی صفحه های تاندون یا کپسول مفصل تشکیل می شود

تشخیص

سابقه بی حسی دست آگاهی از دوره زمانی خواب رفتگی دست و پا وگزگز یا بی حسی و ضعف احتمالی دست درگیر بودن سر یا پاها سابقه آسیب دیدگی یا دست استفاده مکرر از آرنج یا مچ دست واکنش به سرما کم کاری غده تیروئید دیابت ویائسگی می تواند در تشخیص علت این عارضه راهگشا باشد .
آزمایش عصب شناختی: آزمایش حساسیت بر روی درماتوم مشخص دست عصب های درگیر را تعیین می کند.
تصویر برداری : در تصاویر اشعه ایکس (پرتونگاری) آرتریت( التهاب مفصلی) مهره های گردن یا شکستگی استخوان مشخص می شود. به کمک میلوگرافی نیز فتق دیسک یا تنگی مجرای نخاع تشخیص داده می شود و بافت های نرمی مانند تومور در ام آر آی و سی تی اسکن دیده می شود.
الکترومیوگرافی یا عضله نگاری برقی (EMG) و بررسی هدایت عصبی:
اهمیت آسیب عصبی به کمک این آزمایش ها تعیین می شود بهره گیری از این دوروش در کنار تصویر برداری در ارزیابی میزان صدمه وارد به شبکه عصبی بازو ودس اهمیت بسیار داردو
آزمایش خون : ابتلا به دیابت غیر طبیعی بودن میزان سرم قندی ( دیابت) کلسیم پتاسیم سدیم منیزیم ویتامینB6 و B12تیروکسین ( کم کاری تیروئید ) هورمون های جنسی ( یائسگی ) در آزمایش خون مشخص می شود.
آزمایش شبیه سازی سرما: ابتلا به پدیده یا بیماری رینود با انجام این آزمایش مشخص میشود.

راه ها و روش های درمان

پزشکان معمولا در مواجه با علائم اشاره شده ودرمان گزگز دست و پا مسکن یا داروی ضدالتهاب تجویز می کنند. با این حال ارزیابی دقیقی باید پیش از تجویز دارو جهت بررسی احتمال ابتلا به عارضه های جدی انجام شود. تعیین علت دامن زننده به این حس ناخوشایند و معالجه آن بهتریت روش درمان سوزن سوزن شدن پا است.
. اصطلاح عضله، استخوان یا ستون فقرات
. بهبود وضعیت تغذیه
. کنترل بیماری های خود ایمنی
. کنترل سوء مصرف الکل
طب فیزیکی و توانبخشی راهبردهای سودمندی را متناسب با شرایط خاص هر بیمار برای درمان خواب رفتن دست و پا ارائه می دهد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای تماس ( کلیک کنید )